Ελληνική ιστορία, έτος 1914, κεφάλαιο Βόρεια Ήπειρος…

Στο 1914 γύρισαν τις σελίδες της ιστορίας της Βορείου Ηπείρου, χθες στη Λάρισα οι Βορειοηπειρώτες της Θεσσαλίας, με αφορμή την επέτειο από την υπογραφή του πρωτοκόλλου της Κέρκυρας για την αυτονομία της Βορείου Ηπείρου, μεταξύ της αλβανικής κυβέρνησης, με επικεφαλής τον πρίγκιπα Βίλχελμ Φον Βιντ και του προέδρου της «Αυτόνομης Δημοκρατίας της Βορείου Ηπείρου» Γεωργίου Χρηστάκη-Ζωγράφου. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα Πρωτόκολλο που έμεινε ανενεργό, αφού το «πρόλαβε» ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και ενώ δεν αναιρέθηκε ποτέ από κάποια μεταγενέστερη συνθήκη, δεν εφαρμόστηκε και ποτέ.

Ο Σύνδεσμος Βορειοηπειρωτών Θεσσαλίας «Ο Πύρρος», με ειδική εκδήλωση που πραγματοποίησε χθες σε αίθουσα του ξενοδοχείου "Διβάνη" έφερε ξανά στο προσκήνιο αυτό το ιστορικό γεγονός, με βασικό ομιλητή τον κ. Δημήτριο Περδίκη, ιστορικό αναλυτή – μελετητή Βαλκανικών θεμάτων.

Την έναρξη της εκδήλωσης έκανε ο πρόεδρος του Συλλόγου "Ο Πύρρος" κ. Τιμολέων Ρώσσης ενώ στο πλαίσιό της μίλησε και κ. Λεωνίδας Παππάς, γενικός πρόεδρος της "Ομόνοιας" παρουσιάζοντας ζητήματα που αφορούν στις σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός αλλά και τις ειδικές και δύσκολες συνθήκες που όπως υποστήριξε βιώνει η Εθνική Ελληνική Μειονότητα της Αλβανίας (Βορειοηπειρώτες).

Ο κ. Περδίκης αναφερόμενος στα ιστορικά γεγονότα που οδήγησαν στο Πρωτόκολλο της Κέρκυρας και στη σημασία του για την πορεία του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού, τόνισε μεταξύ άλλων: "Στις 17 Μαΐου 1914, πριν από 103 χρόνια, συνήλθε σύνοδος στην Κέρκυρα, μετά από πρόσκληση της Διεθνούς Επιτροπής Ελέγχου που είχαν δημιουργήσει οι καλούμενες μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες της εποχής εκείνης για να επιβλέψουν την πιστή εφαρμογή των συμφωνιών της Συνθήκης του Λονδίνου και του Πρωτοκόλλου της.

Αποδέχθηκαν στη σύνοδο αυτή να συνδιαλλαγούν με τους Ηπειρωτικούς Πληθυσμούς με σκοπό το τέλος των εχθροπραξιών. Συνετάχθη και υπεγράφη το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας με το οποίο γίνεται αποδεκτή η παραμονή των ηπειρωτικών εδαφών (Β. Ηπείρου) εντός της αλβανικής επικράτειας όμως με ειδικό καθεστώς το οποίο ισοδυναμούσε με ευρεία αυτονομία.

Η περιοχή με το ειδικό αυτό καθεστώς προσδιορίζεται ως αυτή που είχε καταληφθεί από την Ελλάδα και πρόκειται να αποδοθεί στην Αλβανία. Προσδιορίζεται επιπλέον πως περιλαμβάνει την επαρχία Αργυροκάστρου μαζί με την περιφέρεια Χειμάρρας, το νομό Κορυτσάς και τις άλλες νότιες ζώνες.

…Με το τέλος του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου επανέρχεται πάλι το θέμα της Βορείου Ηπείρου στο προσκήνιο. Στο Αργυρόκαστρο οι Ιταλοί παραδίδουν την εξουσία στους Αλβανούς. Στην Κορυτσά οι Γάλλοι καλούν την Ελλάδα για να της παραδώσουν την περιφέρεια της Κορυτσάς. Εδώ έχουμε έναν μοιραίο άνθρωπο και ένα λάθος της ελληνικής κυβέρνησης που οδήγησε στην υπογραφή της συμφωνίας της Καπεστίτσας.

Το 1940-1941 είχαμε μια ακόμα απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου από τον ελληνικό στρατό που γέννησε πολλές ελπίδες. Στο συνέδριο των Παρισίων όπου είχε παραπεμφθεί το θέμα της απόδοσης της Βορείου Ηπείρου και της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα, το θέμα της Δωδεκανήσου έλαβε άμεση αποδοχή και την ένωση των νησιών με την Ελλάδα. Το θέμα της Βορείου Ηπείρου παραπέμφθηκε στην σύνοδο των τεσσάρων (των νικητριών δυνάμεων) για εξέταση μαζί με το Αυστριακό και το Γερμανικό. Τα δυο άλλα θέματα έχουν ήδη επιλυθεί. Η τύχη του ελληνικού αιτήματος αγνοείται από εμένα τουλάχιστον.

Πάντως μέχρι την 10ετία του 1960 οι ελληνικές κυβερνήσεις κατέβαλαν προσπάθειες για την ανάδειξη του ζητήματος της Βορείου Ηπείρου σε διεθνές επίπεδο.

103 χρόνια έχουν περάσει από την υπογραφή του Πρωτόκολλου της Κέρκυρας και 101 χρόνια από την ολιγόμηνη ενσωμάτωση της Βορείου Ηπείρου στην Ελλάδα. Από τότε αρκετά έχουν αλλάξει. Πολλοί Βορειοηπειρώτες κατοικούν πλέον στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει μακρόπνοη εθνική στρατηγική για το εθνικό θέμα της Βορείου Ηπείρου. Όμως το ζήτημα αυτό έχει πολλές διεθνείς κατοχυρώσεις με το μέρος του.

Το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας. Κάποιοι ισχυρίζονται πως δεν έχει πλέον ισχύ. Πιστεύω πως δεν είναι έτσι".

Λ.Κ.

Εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ"